Folklor

Polska rzeźba ludowa to dziedzina sztuki ludowej, która rozwijała się na ziemiach polskich wśród niższych warstw społeczeństwa od końca średniowiecza do połowy XX wieku.Figuralna rzeźba religijna (tzw. świątki) występowała we wszystkich krajach o przewadze ludności katolickiej, ale tylko w Polsce miała charakter masowy. Jako narzędzie szerzenia wiary, stawianie kapliczek i figur świętych było popierane przez Kościół. Okresem, w którym polska rzeźba ludowa szczególnie się rozwinęła, był XIX wiek. W całym kraju stawiane było wiele kapliczek, m.in. z podzięce za zniesienie pańszczyzny. Do naszych czasów zachowało się najwięcej zabytków z tego okresu na terenach zaboru austriackiego.Podstawowym materiałem polskiej rzeźby ludowej było drewno. Rodzaj wykorzystywanego drewna zależał od t...

W polskiej kulturze ludowej była obecna wiara w istnienie demonów, kojarzonych ze zjawiskami atmosferycznymi, przyrodniczymi, czy dotyczącymi życia społecznego.PołudniceWedług wierzeń słowiańskich w porze letniej aktywność przejawiał złośliwy i morderczy demon, polujący na tych, którzy niebacznie w samo południe przebywali w polu. Była to południca, określana również jako przypołudnica, żytnia, rżana baba, baba o żelaznych zębach.Południcami stawały się dusze kobiet zmarłych tuż przed lub w trakcie ślubu, bądź wkrótce po weselu. Zadawały napotkanym na polu ludziom zagadki, od odpowiedzi na które zależał los pytanego. Zabijały lub okaleczały swoje ofiary, dusiły śpiących na polu żniwiarzy i porywały dzieci bawiące się na skraju pola.Południce ukazywały się jako młode dziewc...

Strój ludowy, dziś zakładany przede wszystkim z okazji wyjątkowych świąt oraz uroczystości, jest ważnym elementem kultury ludowej i dziedzictwa kulturowego związanego z polską wsią.Każdy region może się pochwalić własnym strojem ludowym, który (podobnie jak cały region) ma własną historię, a w swych dziejach często podlegał wielu zmianom. W każdym regionie wyodrębnić można zwykły i dość skromny strój codzienny oraz bardziej reprezentacyjny strój odświętny. Dla poszczególnych regionów dziś największe znaczenie mają właśnie stroje odświętne. Strój ten nie tylko podkreślał wyjątkowe cechy danego regonu, ale jednocześnie określał pozycję swego właściciela w miejscowej społeczności. Świadczył nie tylko o jego roli, ale także o jego zamożności. Zazwyczaj strój świąteczny był bardzo kosztown...

Folklor góralski jest jednym z najbardziej charakterystycznych na terenie naszego kraju. Jego elementy spotkamy w wielu miejscach - budownictwie, gospodarce, rzemiośle, stroju, zwyczajach. Wśród mieszkańców terenów górskich, czyli Górali, wciąż możemy spotkać używanie gwary, a także praktykowanie tańców i śpiewów. Górali w Polsce możemy podzielić na górali polskich, do których zaliczamy m.in. górali żywieckich, babiogórskich (Orawianie), podhalańskich i pienińskich oraz górali ruskich. Różnice pomiędzy poszczególnymi grupami dotyczą między innymi strojów i gwary.Gwara góralska zalicza się do dialektu małopolskiego. Miała na nią wpływ kolonizacja wołoska, izolacja od dużych ośrodków w Polsce centralnej, a także sąsiedztwo języka słowackiego.Wśród kultywowanej wciąż tradycji znajduj...

Ważną rolę w polskiej kulturze ludowej pełnij strój. Wskazywał on na pochodzenie właściciela, status społeczny oraz czy jest on w związku małżeńskim.Stroje ludowe w PolsceStroje dzielimy na dwie grupy: codzienny oraz świąteczny. Strój świąteczny był drogi i z tego powodu szczególnie o niego dbano, aby mógł służyć kilku pokoleniom.Polskie stroje ludowe były używane przez większość grup etnograficznych. Największy okres rozwoju strojów ludowych przypada na 2. połowę XIX i początek XX wieku, kiedy następował wzrost zamożności chłopów. W okresie międzywojennym strój ludowy zaczął być traktowany jako odzież odświętna, noszona na wielkie okazje, a nie jako ubiór codziennego użytku. Wygląd stroju uzależniony był od regionu Polski, gdzie powstawał, warunków klimatycznych, typu gospoda...

"Niedaleko młyna" to tradycyjna piosenka z regionu górali spiskich. Możemy znaleźć kilka wersji tekstu. Poniżej jedna z nich oraz dwa wykonania - zespołu Tekla Klebetnica oraz w bardziej tradycyjnej wersji.Niedaleko młyna wyrosła wierzbina,Trzeba by ją wyrąbać.Jest tam dziewcze śwarne, co ma ocka corne,Ale mi jej nie chcą daćDawałem pięć złoty na pierwsze zaloty,Ale mi jej nie chcą dać.Ej dadzą, dadzą, jeszcze odprowadząAle trzeba poczekać.Dawałem jej owce i piniędzy w copce,Ale mi jej nie chcą dać.Ej dadzą, dadzą, jeszcze odprowadząAle trzeba poczekać.Dowałem jej świnie i pieniędzy skrzynie,Ale mi jej nie chcą dać.Ej dadzą, dadzą, jeszcze odprowadząAle trzeba poczekać.Ale co się stało, dziewcze się przespało,Teraz mi ją dawają.Jo jej teraz nie chce, obróćże się dziew...

Hopak jest narodowym tańcem ukraińskim. Występuje najczęściej jako samodzielny koncert tańczony przez amatorskie i profesjonalne ukraińskie zespoły taneczne, a także innych wykonawców ludowych tańców.EtymologiaNazwa hopak pochodzi od czasownika hopaty, co oznacza "skakać", a także wykrzyknik! (Ukraiński: гоп), który można wypowiedzieć podczas skoku jako wyraz zaskoczenia lub zdziwienia.HistoriaHopak początkowo rozwijał się jako taniec towarzyski Kozak i był tańczony na ziemiach dzisiejszej Ukrainy, począwszy od XVI wieku. Wykonawcami byli młodzi, hałaśliwi najemnicy, a nie profesjonalni tancerze; w związku z tym wykonywane czynności taneczne miały charakter głównie improwizacyjny, odzwierciedlając poczucie męstwa, bohaterstwa, szybkości i siły wykonawców. Pokazane kroki ob...