piątek, 19 kwietnia

Polska rzeźba ludowa

Polska rzeźba ludowa to dziedzina sztuki ludowej, która rozwijała się na ziemiach polskich wśród niższych warstw społeczeństwa od końca średniowiecza do połowy XX wieku.

Figuralna rzeźba religijna (tzw. świątki) występowała we wszystkich krajach o przewadze ludności katolickiej, ale tylko w Polsce miała charakter masowy. Jako narzędzie szerzenia wiary, stawianie kapliczek i figur świętych było popierane przez Kościół. Okresem, w którym polska rzeźba ludowa szczególnie się rozwinęła, był XIX wiek. W całym kraju stawiane było wiele kapliczek, m.in. z podzięce za zniesienie pańszczyzny. Do naszych czasów zachowało się najwięcej zabytków z tego okresu na terenach zaboru austriackiego.

Podstawowym materiałem polskiej rzeźby ludowej było drewno. Rodzaj wykorzystywanego drewna zależał od typu rzeźby: monumentalne figury i krzyże wykonywano zwykle z dębiny lub sośniny. Małe figurki były wykonywane z drewna miękkiego i pozbawionego słojów (lipa, olcha, topola). Kamień wykorzystywano na obszarach bogatych w piaskowce (Kielecczyzna, ziemia krakowska, Podhale) i głównie do rzeźby monumentalnej. Lokalnie wykorzystywano też węgiel (Górny Śląsk) i sól (Wieliczka i Bochnia). Zarówno rzeźby drewniane, jak i kamienne, były pokrywane farbami o spoiwie olejnym.

Okres dawnej rzeźby i w ogóle sztuki ludowej dobiegł kresu w latach 40. XX wieku. Przyczyniły się do tego głębokie zmiany społeczne, kulturowe i świadomościowe, jakie zaszły wśród mieszkańców wsi. Odtąd amatorską twórczość niewykształconych artystycznie mieszkańców wsi i małych miasteczek nazywa się rzeźbą w stylu tradycyjnym lub rzeźbą neoludową. Nie pełni ona już funkcji kultowych i nie jest tworzona dla mieszkańców wsi, lecz dla odbiorcy miejskiego, dla muzeów, kolekcjonerów i turystów. Twórcy zrzeszeni w Stowarzyszeniu Twórców Ludowych pracują dla potrzeb Cepelii i handlarzy pamiątek.

Może Ciebie również zainteresować:

Spojrzenie z bliska na słowackie stroje ludowe

Ważnym elementem kultury słowackiej są tradycyjne stroje ludowe, które odzwierciedlają bogactwo historii i regionalnych różnic. Słowackie stroje ludowe są niezwykle różnorodne ze względu na specyfikę...

Mazur - tradycja, historia i współczesne odniesienia

Taniec mazur jest jednym z najbardziej znanych tańców narodowych Polski. Jest on nierozerwalnie związany z polską tradycją i historią. Mazur jest tańcem wywodzącym się z Mazowsza, regionu w cent...

Jak twórczo wykorzystać tradycje folkloru polskiego w projektowaniu wnętrz?

Współczesne projekty wnętrz często sięgają po inspiracje z różnych źródeł, a jednym z nich może być tradycyjny polski folklor. Wykorzystanie elementów folkloru w projektowaniu wnętrz to doskonał...

Zaklęte w piosenkach: polski folklor jako źródło inspiracji muzycznej

Folklor polski to bogactwo tradycji, kultury i historii, które można odnaleźć w pięknych i poruszających pieśniach ludowych. Jest on nie tylko ważnym dziedzictwem narodowym, ale także niezwykły...

Zaklęte w piosenkach: Folklor polski jako źródło inspiracji muzycznej

Folklor polski jest niezwykle bogaty i różnorodny. To skarb, który przechowuje tradycje, historie i ducha naszego narodu. Od wieków pieśni, tańce i melodie przekazywane są z pokolenia na pokolen...

Odkrywaj folklor: Fascynujące tradycje i tańce z różnych regionów świata

Każdy region świata ma swoje unikalne tradycje, kultury i dziedzictwo. Jednym z najbardziej fascynujących aspektów tych różnorodności jest folklor, który obejmuje tradycje muzyczne, taneczne i h...

Bałkańskie melodie - "Ederlezi"

"Ederlezi" to popularna tradycyjna pieśń ludowa mniejszości romskiej na Bałkanach.Piosenka ma swoją nazwę od Ederlezi - wiosennego święta z okazji powrotu wiosny, świętowanego szczególnie przez R...

Czardasz - taniec węgierski

Csárdás, Czardasz - to tradycyjny węgierski taniec ludowy, którego nazwa pochodzi od csárda (starego węgierskiego terminu dla tawerny). Powstał na Węgrzech i został spopularyzowany przez zespoły muzy...

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *