poniedziałek, 9 grudnia

Południca – słowiański demon

W polskiej kulturze ludowej była obecna wiara w istnienie demonów, kojarzonych ze zjawiskami atmosferycznymi, przyrodniczymi, czy dotyczącymi życia społecznego.

Południce

Według wierzeń słowiańskich w porze letniej aktywność przejawiał złośliwy i morderczy demon, polujący na tych, którzy niebacznie w samo południe przebywali w polu. Była to południca, określana również jako przypołudnica, żytnia, rżana baba, baba o żelaznych zębach.

Południcami stawały się dusze kobiet zmarłych tuż przed lub w trakcie ślubu, bądź wkrótce po weselu. Zadawały napotkanym na polu ludziom zagadki, od odpowiedzi na które zależał los pytanego. Zabijały lub okaleczały swoje ofiary, dusiły śpiących na polu żniwiarzy i porywały dzieci bawiące się na skraju pola.

Południce ukazywały się jako młode dziewczyny lub stare kobiety owinięte w białe płótno, z rozpuszczonymi w nieładzie włosami. Na plecach nosiły worki, w których porywały dzieci. W rękach trzymały zazwyczaj drąg, ożóg lub sierp, którymi potem dręczyły swoje ofiary.

Prawdopodobnie postać południc utożsamiano z często występującymi w okresie letnim małymi wirami powietrznymi, powstającymi w gorące dni przed nadchodzącą burzą, prawdopodobnie wskutek nagłej zmiany ciśnienia; wir powstaje nagle, osiąga wysokość do kilku metrów, porusza się niczym mała trąba powietrzna i znika równie szybko, jak się pojawił. Od starszych ludzi można usłyszeć ostrzeżenie przed wejściem w ów wir, ma to bowiem grozić „przetrąceniem”. Możliwe również, że napadem południcy tłumaczono udar słoneczny.

Wiara w południce obecna była w północnej części Słowiańszczyzny (Łużyce, Czechy, Słowacja, Polska, Ruś). Ich południowosłowiańskim odpowiednikiem były wiły.

Południce mają swój mały udział w kulturze masowej. Są jednymi z oponentów w polskiej fabularnej grze komputerowej Wiedźmin, z 2007 roku oraz Wiedźmin 3: Dziki Gon wydanej w 2015 roku.

Może Ciebie również zainteresować:

Spojrzenie z bliska na słowackie stroje ludowe

Ważnym elementem kultury słowackiej są tradycyjne stroje ludowe, które odzwierciedlają bogactwo historii i regionalnych różnic. Słowackie stroje ludowe są niezwykle różnorodne ze względu na specyfikę...

Mazur - tradycja, historia i współczesne odniesienia

Taniec mazur jest jednym z najbardziej znanych tańców narodowych Polski. Jest on nierozerwalnie związany z polską tradycją i historią. Mazur jest tańcem wywodzącym się z Mazowsza, regionu w cent...

Jak twórczo wykorzystać tradycje folkloru polskiego w projektowaniu wnętrz?

Współczesne projekty wnętrz często sięgają po inspiracje z różnych źródeł, a jednym z nich może być tradycyjny polski folklor. Wykorzystanie elementów folkloru w projektowaniu wnętrz to doskonał...

Zaklęte w piosenkach: polski folklor jako źródło inspiracji muzycznej

Folklor polski to bogactwo tradycji, kultury i historii, które można odnaleźć w pięknych i poruszających pieśniach ludowych. Jest on nie tylko ważnym dziedzictwem narodowym, ale także niezwykły...

Zaklęte w piosenkach: Folklor polski jako źródło inspiracji muzycznej

Folklor polski jest niezwykle bogaty i różnorodny. To skarb, który przechowuje tradycje, historie i ducha naszego narodu. Od wieków pieśni, tańce i melodie przekazywane są z pokolenia na pokolen...

Odkrywaj folklor: Fascynujące tradycje i tańce z różnych regionów świata

Każdy region świata ma swoje unikalne tradycje, kultury i dziedzictwo. Jednym z najbardziej fascynujących aspektów tych różnorodności jest folklor, który obejmuje tradycje muzyczne, taneczne i h...

Bałkańskie melodie - "Ederlezi"

"Ederlezi" to popularna tradycyjna pieśń ludowa mniejszości romskiej na Bałkanach. Piosenka ma swoją nazwę od Ederlezi - wiosennego święta z okazji powrotu wiosny, świętowanego szczególnie przez R...

Czardasz - taniec węgierski

Csárdás, Czardasz - to tradycyjny węgierski taniec ludowy, którego nazwa pochodzi od csárda (starego węgierskiego terminu dla tawerny). Powstał na Węgrzech i został spopularyzowany przez zespoły muzy...

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *