Wiele osób, które stają się szczęśliwymi posiadaczami swojego pierwszego czytnika ebooków, dość szybko kieruje swoje kroki do Internetu, gdzie nierzadko aby zaoszczędzić trochę pieniędzy zaczyna poszukiwania od wpisywania haseł typu “darmowe ebooki”, “ebooki za darmo”, “skąd pobierać darmowe ebooki”, “bezpłatne książki na czytnik”, “darmowe epub na Kindle”, itp. W ten sposób na naszej drodze pojawia się biblioteka internetowa Wolne Lektury. Jest to idealne miejsce dla większości fanów książek. Znajdziemy tu ebooki i audiobooki utworów, które w większości nie są objęte majątkowym prawem autorskim i znajdują się w domenie publicznej. Wszystkie utwory w bibliotece można zgodnie z prawem bezpłatnie przeglądać, słuchać, pobierać na swój komputer, a także udostępniać innym i cytować. A jest ich już ponad 6500.
W tak obszernym katalogu może nie być łatwo znaleźć pozycje, które by nas szczególnie interesowały. W niniejszym wpisie wybrałem 25 utworów, które powinny trafić w gusta szerokiego grona odbiorców. Mamy tu przede wszystkim klasykę literatury zarówno dla młodszych czytelników jak i bardziej dojrzałych, a także sporo lektur szkolnych. Wiele z nich mogło zostać już przeczytanych “z konieczności” w latach szkolnych, ale często powrót z własnej woli do książki po dłuższym czasie pozwala bardziej docenić kunszt autora i przedstawioną historię. Jest to wybór subiektywny, oparty o własne doświadczenia czytelnicze, bądź w niektórych przypadkach opinie i recenzje innych osób.
Opisy książek zostały zaczerpnięte z serwisu Wolne Lektury. Pod każdym tytułem znajduje się odnośnik do danego utworu w bibliotece, pod którym możemy pobrać go w interesującym nas formacie (epub, mobi, pdf, txt i inne). Dodatkowo umieściłem widget pokazujący oferty na dany tytuł w sklepach internetowych, aby ułatwić dotarcie do ofert zainteresowanym nabyciem danej pozycji w innym tłumaczeniu albo w wersji papierowej.
Spis treści
1. “Znachor” Tadeusz Dołęga-Mostowicz
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/znachor/
Nie wiem, czy zdołasz wybaczyć mi kiedykolwiek to, że odchodzę… Nie są to słowa, których Rafał Wilczur, wybitny warszawski chirurg, spodziewał się w ósmą rocznicę ślubu.
To jednak dopiero początek jego nieszczęść — snując się bez celu po mieście wpada w ręce bandytów, zostaje okradziony, pobity i zrzucony do rowu ze śmieciami. Wszelki słuch po doktorze Wilczurze ginie.
Kilkanaście lat później pewien człowiek bez imienia kradnie cudzy akt urodzenia i rozpoczyna nowe życie jako Antoni Kosiba. Wkrótce okazuje się, że ma niezwykły talent znachorski, potrafi pomóc tam, gdzie lekarze załamali ręce. Jego sława zatacza coraz szersze kręgi, ku wściekłości miejscowego doktora. W końcu Kosiba trafia przed oblicze sądu…
Powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza, autora Kariery Nikodema Dyzmy, cieszyły się ogromną popularnością — wiele z nich zostało sfilmowanych. Sam Znachor doczekał się dwóch ekranizacji, w 1937 w reżyserii Michała Waszyńskiego i w 1982 w reżyserii Jerzego Hoffmana.
2. “Mała księżniczka” Frances Hodgson Burnett
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/mala-ksiezniczka/
Wydawać by się mogło, że Sara Crewe urodziła się pod szczęśliwą gwiazdą: ma kochającego ojca, dostaje wszystko, czego tylko zapragnie, na pensji cieszy się specjalnymi względami, nauczyciele stawiają ją za wzór, a w dodatku jest inteligentna, miła i lubiana.
Niestety, w dniu jej jedenastych urodzin los się odwraca. Ukochany ojciec umarł, a jego majątek przepadł. Panna Minchin, dyrektorka szkoły, porzuca pozory sympatii i zaprzęga byłą podopieczną do pracy ponad siły.
Dziewczynka stara się nie uskarżać na swój los. Obdarzona wrażliwością i wyobraźnią, snuje opowieści, które pomagają jej przetrwać. Nie wszyscy ją też opuścili. Kto potajemnie pomaga Sarze? Kim jest dżentelmen z Indii, jaką rolę odegra tresowana małpka i co stanie się z małą księżniczką?
Mała księżniczka to, obok Tajemniczego ogrodu i Małego lorda, jedna z najbardziej znanych powieści Frances Hodgson Burnett. Była wielokrotnie ekranizowana, także jako serial animowany.
3. “Tajemniczy ogród” Frances Hodgson Burnett
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/tajemniczy-ogrod/
Nikt przy zdrowych zmysłach nie nazwałby Mary Lennox, małej Angielki wychowanej w Indiach, sympatycznym dzieckiem, jednak nawet ona nie zasłużyła na los, jaki ją spotkał.
Jej rodzice zmarli podczas epidemii cholery, a ona sama została wysłana do Anglii, do nieznanego wuja, Archibalda Cravena. Od tej chwili życie Mary ma się toczyć w scenerii niczym z powieści grozy: Misselthwaite Manor to ponura posiadłość otoczona wrzosowiskami, w domu czasem rozbrzmiewają krzyki i płacz, a najpiękniejszy z ogrodów jest otoczony murem. Dziewczynka w tym pozornie mrocznym otoczeniu odnajduje jednak przyjazne dusze i sama zaczyna się zmieniać. Szczególnie od chwili, gdy pewien mały ptaszek pokaże jej drogę do klucza i ukrytych drzwi do zamkniętego ogrodu. A to dopiero pierwsza z tajemnic.
Tajemniczy ogród to jedna z najbardziej znanych powieści Frances Hodgson Burnett. Doczekała się wielu ekranizacji, m.in. w reżyserii Agnieszki Holland w 1993.
4. “Panienka z okienka” Deotyma
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/deotyma-panienka-z-okienka/
Jest pierwsza połowa siedemnastego wieku, do Gdańska przybywa porucznik marynarki królewskiej, Kazimierz Korycki. W oknie jednej z kamienic dostrzega śliczną dziewczynę.
Dowiaduje się, że dom należy do mistrza Schulza, bogatego rzemieślnika handlującego wyrobami z bursztynu, co daje pretekst do wstąpienia do środka pod pozorem zakupów i dowiedzenia się czegoś więcej o tajemniczej pannie.
Romans przygodowy z klasycznymi elementami powieści gatunku płaszcza i szpady: rodzinna zagadka, miłość, zazdrość, intryga, ucieczka i pościg, szczęśliwe zbiegi okoliczności i nieoczekiwane zwroty akcji. Fabuła rozgrywa się na plastycznie odmalowanym historycznym i obyczajowym tle epoki, z bogatymi w szczegóły opisami strojów, budynków, wnętrz i przedmiotów.
5. “Opowieść wigilijna” Charles Dickens
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/dickens-opowiesc-wigilijna/
Ebenezer Scrooge to jegomość nieprzyjemny dla wszystkich wokół i dla samego siebie; na szczęście stoi już nad grobem, więc pewnie wkrótce pójdzie śladem swego wspólnika i uwolni świat od swej osoby… Opowieść wigilijna, jeden z najsławniejszych tytułów pióra Charlesa Dickensa, to romantyczna historia (z duchami!) o głębokiej przemianie wewnętrznej, o tym, co jest najważniejsze w życiu, o radości i oczywiście: o Świętach Bożego Narodzenia (oryginalny tytuł A Christmass Carol oznacza kolędę czy też pastorałkę, a poszczególne rozdziały określono pierwotnie jako zwrotki).
Charles Dickens przekonuje swych czytelników, że na zwrot ku dobru i szczęściu nigdy nie jest za późno, że pieniądze szczęścia nie dają i że cuda dzieją się, jeśli otworzy się serce.
6. “Pies Baskerville’ów” Arthur Conan Doyle
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/pies-baskervilleow/
Sir Karol Baskerville nie żyje, a na jego twarzy na zawsze zastygł grymas przerażenia. Miejscowi mówią, że winę za jego śmierć ponosi grasująca na wrzosowiskach hrabstwa Devon bestia.
Ze strachem powtarzają historię o klątwie, sprowadzonej na ród przez Hugona Baskerville’a, okrutnika, który wieki wcześniej zawarł pakt z diabłem. Jakub Mortimer, znajomy świętej pamięci sir Karola, i Henryk, dziedzic majątku Baskerville-Hall, proszą o pomoc znanego detektywa.
Listy z ostrzeżeniami, ekscentryczni sąsiedzi, ponurzy służący, dziwne kradzieże, odciski łap i wycie na bagnach — nic z tego nie sprzyja utrzymaniu spokoju ducha i trzeźwości umysłu, groza narasta. Na domiar złego, doktor Watson musi poradzić sobie w Devon bez swojego przyjaciela.
Jaka jest prawda o piekielnej bestii? Czy rzeczywiście życie sir Henryka jest zagrożone? Tego dowiedzieć się może tylko Sherlock Holmes.
Pies Baskerville’ów to jedna z bardziej znanych opowieści o Sherlocku Holmesie, doczekała się wielu adaptacji filmowych.
7. “Studium w szkarłacie” Arthur Conan Doyle
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/doyle-studium-w-szkarlacie/
Brytyjski lekarz wojskowy powraca z wojny w Afganistanie do Londynu. Przyznana przez rząd renta nie jest wysoka, zastanawia się więc nad znalezieniem wygodnego, ale niedrogiego lokum. Przypadkiem napotkany stary znajomy wskazuje mu kogoś, kto właśnie poszukuje towarzysza do wynajęcia na spółkę mieszkania. Razem udają się na spotkanie z nim. John Watson i Sherlock Holmes decydują się zamieszkać wspólnie przy Baker Street 221B.
Chociaż Arthur Conan Doyle napisał 60 utworów, których głównym bohaterem jest Holmes, zaledwie cztery z nich to powieści, w tym Studium w szkarłacie, pierwszy z tekstów, w których występuje postać genialnego detektywa. Powieść składa się z dwóch części. Akcja pierwszej toczy się w Londynie, gdzie Sherlock rozwiązuje zagadkę tajemniczego morderstwa popełnionego w opuszczonym domu. Fabuła drugiej części książki niemal w całości rozgrywa się w Ameryce Północnej, bez Watsona i bez Holmesa, co może być pewnym zaskoczeniem dla osób znających Studium w szkarłacie tylko z nowszych adaptacji filmowych.
8. “Hrabia Monte Christo” Aleksander Dumas (ojciec)
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/hrabia-monte-christo/
Jedna z najsławniejszych powieści awanturniczych, malownicza opowieść o zdradzie i zemście; o człowieku, który postanowił wcielić się w rolę fatum.
Aleksander Dumas (ojciec) publikował Hrabiego Monte Christo w latach 1844–1845 w dzienniku „Journal des Débats”. Nic dziwnego, że powieść zawiera wszelkie niezbędne elementy romantyzmu – w wersji „pop”. Znajdziemy tu lochy, zbrodnie, trupy, tajemnice, wielką miłość, ideę napoleońską, orientalizm, a przede wszystkim wybitną jednostkę o potędze niemal boskiej, walczącą heroicznie z całym światem i własnym losem. Śladem epoki są też wątki fabularne dotyczące walki stronnictw bonapartystowskiego i rojalistycznego, a także szybkiego bogacenia się oraz przemieszczania się jednostek pomiędzy klasami społecznymi dzięki karierze wojskowej, operacjom na giełdzie lub inwestycjom w przemysł.
9. “Trzej muszkieterowie” Aleksander Dumas (ojciec)
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/aleksander-dumas-trzej-muszkieterowie/
Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego!
Powieść z gatunku płaszcza i szpady, w której nie brak intryg, niespodziewanych zabójstw, pojedynków na śmierć i życie oraz romansów. D’Artagnan, Atos, Portos i Aramis to czterej przyjaciele, muszkieterowie gwardii francuskiej za czasów panowania króla Ludwika XIII i kardynała Richelieu.
Dzieło odniosło światowy sukces — zostało przetłumaczone na wiele języków i wielokrotnie zekranizowane. Książka powinna spodobać się nie tylko wielbicielom klasycznej literatury francuskiej.
10. “O czym szumią wierzby” Kenneth Grahame
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/o-czym-szumia-wierzby/
Najpopularniejsze książki dla dzieci napisane po angielsku, „Alicję w Krainie czarów”, „O czym szumią wierzby” oraz „Kubusia Puchatka”, choć powstałe w różnych czasach, mają wspólną cechę. Zaczęły się od historyjek, które dorośli, improwizując, opowiadali bliskim sobie dzieciom. Mimo literackiego opracowania, „O czym szumią wierzby” zachowuje cechy bajek do poduszki opowiadanych przez autora swemu synowi: pełnych ciepła i humoru, gdzie bohaterem kolejnych przygód jest raz jeden, raz inny z przyjaciół, zaś fabuła czasem snuje się niespiesznie, a czasem pędzi w zawrotnym tempie.
Oto Kret, który pewnego wiosennego dnia, zniecierpliwiony nużącym robieniem porządków w mieszkaniu, rzuca wszystko i wychodzi na zewnątrz. W górze wzywa go nieznany świat! Wałęsając się po okolicy, dociera do brzegu Rzeki, czegoś, czego nigdy wcześniej nie widział. Mieszkający w pobliżu Szczur Wodny namawia go na wspólną przejażdżkę łodzią. Tak zaczyna się ich przyjaźń. Dzięki Szczurowi po pewnym czasie Kret zyskuje nowych znajomych: zarozumiałego i impulsywnego Ropucha, właściciela Ropuszego Dworu, oraz żyjącego na uboczu mądrego Borsuka. Przyjaciół czeka wiele przygód.
11. “Przygody dobrego wojaka Szwejka podczas wojny światowej” Jaroslav Hašek
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/przygody-dobrego-wojaka-szwejka/
Satyra na wojsko i wojnę, ukazująca absurdy ostatnich lat istnienia Austro-Węgier, najczęściej tłumaczona powieść czeskiej literatury oraz najsłynniejszy żołnierz — Józef Szwejk.
Przed laty przez lekarską komisję wojskową urzędowo uznany za idiotę i zwolniony z armii, żyje spokojnie w Pradze, handlując psami. Rozgadany bywalec knajp, przy każdej okazji gotów do przytoczenia odpowiedniej anegdoty z życia zwykłych ludzi, lojalny obywatel, manifestacyjnie oddany monarchii austro-węgierskiej. Jednak być może diagnoza była błędna i Szwejk nie jest po prostu głupkiem? Psy, które sprzedaje jako rasowe, to zwykłe kundle, którym fałszuje rodowody. Kiedy wybucha wojna i nasz bohater trafia do wojska, rozkazy wypełnia gorliwie, lecz według własnego sprytu, co rusz wpędzając w tarapaty siebie i przełożonych. Oto Szwejk — nierozgarnięty głupek czy przebiegły prostaczek?
12. “Piękna i Bestia” Jeanne-Marie Leprince
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/piekna-bestia/
Piękna i Bestia to baśń o dziewczynie, która, by uratować życie ojca, zgadza się zamieszkać z zakochanym w niej potworem. Ostatecznie miłość, oddanie i zgoda Pięknej na małżeństwo z Bestią przywracają mu postać czarującego księcia. Historia ta uczy, że prawdziwe piękno kryje się we wnętrzu człowieka.
13. “Ania z Wyspy” Lucy Maud Montgomery
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/montgomery-ania-z-wyspy/
Lucy Maud Mongomery — na prośby dziewcząt z całego świata, jak podkreśla w dedykacji — relacjonuje przeżycia słynnej, rudowłosej Ani Shirley w czasie czterech lat jej studiów w Kingsporcie na półwyspie Nowa Szkocja. Trudno jest Ani opuścić ukochane Avonlea, kiedy jednak zamieszkuje w urokliwym Ustroniu Patty w towarzystwie trzpiotowatej Filippy, dwóch innych koleżanek oraz czarującej opiekunki, ciotki Jakubiny, życie znów nabiera uroku. Nie dowiadujemy się jednak wiele o zainteresowaniach naukowych Ani, mimo że jest ona bardzo pilną studentką. Śledzimy natomiast zaskakujące perypetie narzeczeńskie jej przyjaciółek i znajomych starych panien. O wiele ciekawiej wygląda jednak ta powieść, jeżeli zajrzymy do biografii pisarki. Zwróćcie zwłaszcza uwagę na epizodyczną postać parobka z sąsiedztwa, Sama Tollivera…
Rumieńców książce nadają też listy i zwierzenia buńczucznego Tadzia, ośmioletniego wychowanka Maryli, darzącego Anię ogromnym przywiązaniem. Zdarzają się też Ani momenty głębokiej zadumy, rozmowy o śmierci i listy z dawnych lat.
Pani Lynde, podobnie jak całe Avonlea, jest przekonana, że przeznaczeniem Ani jest wyjść za Gilberta — sprawy jednak toczą się inaczej, między innymi z powodu nagłej burzy i przystojnego nieznajomego, który uprzejmie proponuje Ani swój parasol…
14. “Lalka” Bolesław Prus
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/lalka/
Lalka to najsłynniejsza powieść Bolesława Prusa, pierwotnie ukazywała się na łamach „Kuriera Codziennego”, po raz pierwszy została wydana w 1890 roku.
Głównym bohaterem powieści jest Stanisław Wokulski, bogaty warszawski kupiec, filantrop, nieszczęśliwie zakochany w arystokratce, Izabeli Łęckiej. Choć wątek Wokulskiego wydaje się wysuwać na pierwszy plan, w Lalce niezwykle ważny jest również Pamiętnik starego subiekta, pisany przez Ignacego Rzeckiego, w którym wspomina czasy sięgające Wiosny Ludów, a także komentuje wydarzenia współczesne. W powieści zapisany zostaje również bezcenny obraz XIX-wiecznej Warszawy: zarówno realia społeczne — relacje warstw społecznych — jak i topograficzne.
Lalka to powieść polifoniczna, wielowątkowa, ukazująca wydarzenia i postaci z różnych perspektyw, uznawana za jedno z największych dzieł epoki.
15. “Chłopi” Władysław Stanisław Reymont
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/chlopi/
Powieść Władysława Reymonta, za którą otrzymał Nagrodę Nobla w 1924 roku, publikowana w tomach między 1904 a 1909 rokiem. To utwór przedstawiający losy społeczności zamieszkałej we wsi Lipce.
Fabuła powieści obejmuje 10 miesięcy i opisuje losy Macieja Boryny, jego rodziny i innych mieszkańców Lipiec. Ukazuje zarówno problemy społeczne, z którymi spotykają się chłopi, jak i przedstawia ich codzienność, święta oraz tradycje, życie uzależnione od pór roku i pogody, wpisuje także chłopów w tradycję historyczną, a także skupia się na indywidualnych przeżyciach. Chłopi to wnikliwe studium nad rzeczywistością chłopską, powieść panoramiczna, realizująca założenia nautralizmu i realizmu.
16. “W pustyni i w puszczy” Henryk Sienkiewicz
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/w-pustyni-i-w-puszczy/
Najsłynniejsza powieść przygodowa Henryka Sienkiewicza skierowana do młodzieży. Czternastoletni Staś Tarkowski i ośmioletnia Nel Rawlinson zostają uprowadzeni przez beduinów.
Mężczyźni prowadzą ich przez pustynię do Smaina, sudańskiego dozorcy, którego rodzina została wzięta w niewolę przez Anglików. W drodze przeżywają różne przygody, dzieci muszą się mierzyć z nieznanym klimatem oraz zwyczajami, a także okrucieństwem ze strony porywaczy. Kiedy docierają na miejsce, okazuje się, że Sudańczyka nie ma w mieście, konieczna jest zatem dalsza podróż…
W pustyni i w puszczy ukazywała się w odcinkach w „Kurierze Warszawskim” w latach 1910–1911, po raz pierwszy jako całość została wydana w 1911 roku. Skierowana do młodego czytelnika ukazuje szeroki opis realiów Afryki — jej kultury, konfliktów, a także przyrody. Stała się międzynarodowym bestsellerem. Została przełożona na ponad 20 języków.
17. “Ogniem i mieczem” Henryk Sienkiewicz
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/ogniem-i-mieczem/
Ogniem i mieczem to pierwsza część pisanej ku pokrzepieniu serc Trylogii Henryka Sienkiewicza.
Autor przenosi czytelnika w siedemnasty wiek, w czas powstania Chmielnickiego na Ukrainie, podczas którego Rzeczpospolita mierzyła się z Kozakami zaporoskimi i Tatarami. Na tle tego konfliktu rozgrywa się również dramat miłosny — przeżywają go rozdzieleni Jan Skrzetuski i Helena Kurcewiczówna, w której ponadto zakochany do szaleństwa jest Bohun. Bohaterowie zostali przedstawieni na zasadzie kontrastu — Polacy, z Onufrym Zagłobą, Longinusem Podbipiętą i Michałem Wołodyjowskim na czele ukazani są jako dzielni, waleczni, honorowi obrońcy Ojczyzny. Przedstawicieli obozu wroga Sienkiewicz przedstawił w znacznie gorszym świetle.
18. “Potop” Henryk Sienkiewicz
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/potop/
Potop to druga część pisanej ku pokrzepieniu serc Trylogii Henryka Sienkiewicza.
Autor przenosi czytelnika w lata 1655–1657, pierwsze dwa lata potopu szwedzkiego. Główny bohater to Andrzej Kmicic, młody chorąży, warchoł i hulaka. Ma poślubić — zgodnie z testamentem jej dziadka — Aleksandrę Billewiczównę. Dziewczynie nie podoba się charakter narzeczonego oraz fakt, że Kmicic opowiada się za Radziwiłłami, popierającymi Szwedów. Pod zmienionym nazwiskiem próbuje zrehabilitować się w walce. Sienkiewicz znów usiłuje ukazać Polakom waleczność ich przodków, przypomnieć momenty w historii, które powinny pobudzać do patriotyzmu i niepoddawania się zaborcom. Fakty historyczne przeplatają się z fabularną fikcją, a postaci rzeczywiste z nierzeczywistymi.
19. “Pan Wołodyjowski” Henryk Sienkiewicz
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/pan-wolodyjowski/
Pan Wołodyjowski to trzecia część pisanej ku pokrzepieniu serc Trylogii Henryka Sienkiewicza.
Autor przenosi czytelnika w lata 1668–1673. W Polsce panuje Michał Wiśniowiecki, ale Rzeczpospolita musi się mierzyć z kolejnymi konfliktami. Tym razem Sienkiewicz opowiada o walkach z Turkami — obronie Kamieńcka Podolskiego i zwycięskiej bitwie chocimskiej. Tytułowy bohater, Wołodyjowski, pozostający w żałobie po śmierci ukochanej, wstępuje do klasztoru. Dzięki interwencji przyjaciół dołącza jednak do walk w obronie Ojczyzny. Michał Wołodyjowski to postać wzorowana na autentycznym rycerzu, Jerzym Wołodyjowskim, który zasłynął w walkach.
20. “Przygody Tomka Sawyera” Mark Twain
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/przygody-tomka-sawyera/
Tomek Sawyer żyje w St. Petersburgu nad rzeką Missisipi z ciotką i przyrodnim bratem. Nie jest grzecznym i spokojnym chłopcem — to zdecydowanie mały urwis. Mark Twain wprowadza czytelnika w dziecięcy świat przygód, pełen zabawy i fantazji. Jest to także spotkanie z pierwszymi prawdziwymi problemami — jak pierwsza miłość, niesprawiedliwość czy przyjaźń wystawiona na próbę.
Przygody Tomka Sawyera to najsłynniejsza powieść dla młodzieży autorstwa amerykańskiego pisarza Marka Twaina.
Przygody Tomka Sawyera to obowiązkowa lektura zarówno dla każdego nastolatka — by przybliżyć obraz młodości bez smartfona i Internetu, jak i dla dorosłego — jako wspomnienie magicznego czasu dzieciństwa.
21. “Małe kobietki” Louisa May Alcott
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/alcott-male-kobietki/
Klasyka powieści dla młodzieży, opowieść o dorastaniu czwórki sióstr March, napisana na podstawie przeżyć autorki i jej sióstr. Zabawy i radości, upokorzenia i smutki bohaterek, z których najmłodsza liczy 12, zaś najstarsza 16 lat, zostały przedstawione pod znaczącym tytułem. Każda z sióstr przechodzi przemianę, przeżywa przełomowe doświadczenie, zamykające na zawsze czasy niewinnego dzieciństwa i wprowadzające w świat dorosłości. Chociaż określenie „nastolatki” powstało i upowszechniło się dopiero sto lat później, autorce z wielką trafnością udało się zobrazować okres, w którym dziewczynki przestają być dziećmi i stają się młodymi kobietami.
Powieść, opublikowana w 1868, natychmiast odniosła sukces wydawniczy i uznanie krytyki. Czytelnicy domagali się dalszego ciągu, więc Alcott szybko napisała następną część, sprzedawaną przez pewien czas w Wielkiej Brytanii jako Dobre żony, później wydawaną jako drugi tom tego samego tytułu. W kolejnych latach ukazały się następne dwie części cyklu o siostrach March. Książka doczekała się adaptacji scenicznych i radiowych, na jej podstawie powstało siedem filmów, kilka seriali telewizyjnych i seriali anime.
22. “Portret Doriana Graya” Oscar Wilde
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/wilde-portret-doriana-graya/
Jedyna powieść Oscara Wilde’a, zaliczana do klasyki powieści gotyckich. Mimo wstępnego ocenzurowania przez redakcję magazynu literackiego, w którym się ukazała, wywołała oburzenie i ściągnęła na autora oskarżenia o obrazę moralności publicznej. Rok później Wilde opublikował znacznie poszerzoną wersję książkową, łagodząc lub usuwając przy tym najbardziej kontrowersyjne fragmenty. Dodatkowo zaopatrzył ją w przedmowę, która sama stała się głośnym manifestem artystycznym w obronie nieograniczonej swobody twórczej oraz koncepcji sztuki dla sztuki.
Dorian Gray jest nieśmiałym, choć niezwykle przystojnym młodym dżentelmenem. Kiedy pozuje swemu przyjacielowi Bazylemu, spotyka jego znajomego, lorda Henryka. Ten przekonuje młodzieńca, że najważniejsze to korzystać z życia, póki jest się pięknym i młodym. Dorian, przyglądając się swemu portretowi, oznajmia pochopnie, że oddałby swoją duszę, by zachować młodość i urodę, żeby to twarz na obrazie starzała się i szpetniała zamiast niego.
23. “Sztuka prowadzenia sporów” Artur Schopenhauer
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/schopenhauer-sztuka-prowadzenia-sporow/
Krótka rozprawa niemieckiego filozofa, która dzięki swojemu tematowi zdobyła sobie popularność również wśród czytelników nieinteresujących się filozofią. Autor zwraca uwagę na różnice pomiędzy logiką, sztuką poprawnego wnioskowania, a dialektyką erystyczną, czy też krótko: erystyką, sztuką dyskutowania, dziedziną praktyczną, w której nierzadko rzeczywistym celem rozmawiających nie jest dotarcie do prawdy, lecz uzyskanie zwycięstwa w sporze. Ta krótka książeczka zawiera uporządkowany zbiór wybiegów, sposobów stosowanych podczas dyskusji w celu wykazania, że ma się rację, choć obiektywnie słuszność jest po stronie przeciwnika. Autor, używając przewrotnego stylu, pisząc, iż „należy” uciec się do określonego postępowania, w istocie demaskuje niepoprawność lub nieuczciwość poszczególnych rodzajów chwytów dyskusyjnych, a także wskazuje przyczyny, dla których są one stosowane i bywają skuteczne.
24. “Tajemnicza wyspa” Jules Gabriel Verne
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/verne-tajemnicza-wyspa/
Jedna z najlepszych i najpopularniejszych powieści Juliusza Verne’a, stanowiąca ostatnią część tak zwanej dużej trylogii Vernowskiej, na którą składają się także Dzieci kapitana Granta oraz Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi. Razem z nimi należy do światowego kanonu literatury podróżniczo-przygodowej.
Podczas wojny secesyjnej w Stanach Zjednoczonych kilku zwolenników Unii zostaje uwięzionych w Richmond, oblężonej stolicy konfederatów. Podejmują ryzykowną próbę ucieczki, porywając przygotowany do podróży balon. Nieświadomi, że trafili w środek potężnego huraganu, pędzą w balonie coraz dalej i dalej na południowy zachód, poza krańce lądu, aż nad bezkresne przestrzenie Pacyfiku. Po pewnym czasie okazuje się, że z uszkodzonej powłoki ucieka gaz, balon niepowstrzymanie opada coraz niżej. Pasażerom udaje się dojrzeć zarysy jakiejś wyspy, ale czy uda się do niej bezpieczniej dotrzeć?
25. “Heidi” Johanna Spyri
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/heidi/
Heidi to wzruszająca klasyczna powieść nie tylko dla młodych czytelników.
Historia pięcioletniej dziewczynki, która po śmierci swoich rodziców zamieszkała z dziadkiem w jego domu w Alpach. Radosna dziewczynka podbiła serce dziadka, który przez okolicznych mieszkańców uważany jest za dziwaka i gbura, zawarła nowe przyjaźnie i wniosła wiele ciepła i radości w życie mieszkańców alpejskiej wioski. Niespodziewanie została zabrana do Frankfurtu, gdzie ma dotrzymywać towarzystwa chorej dziewczynce. Jak dalej potoczą się losy dziewczynki?
