sobota, 10 czerwca

Tradycyjna kuchnia Kaszub

Kuchnia kaszubska odznacza się prostotą potraw i szybkością ich przyrządzania. Tradycja kaszubska to dni wypełnione pracą – w polu, w lesie i na morzu, dlatego na biesiadowanie nie pozostawało wiele czasu. Regionalne dania zawsze były przyrządzane z produktów lokalnych, właściwych dla danej pory roku. Wśród nich najważniejsze są ryby, drób, ziemniaki, brukiew, wieprzowina, suszone owoce i grzyby oraz mąka, z której przyrządza się tradycyjne wypieki.

Nie tylko śledzie

Śledź po kaszubsku, z dodatkiem cebuli i suszonych śliwek, opiekany i zalany zalewą olejowo-octową, jest chyba najbardziej znaną w Polsce potrawą rybną z tego regionu. Śledź jest najpowszechniej spożywaną na Kaszubach rybą. Ale Kaszubi jadają również dorsza, zwanego tu pomuchlem, oraz szprota i flądrę, a z ryb żyjących u nas w wodach słodkich najchętniej węgorza. Mają też swój sezonowy przysmak. W okresie od połowy maja do połowy czerwca do Zatoki Puckiej wchodzą na tarło ławice belony. Właśnie wtedy jest ona intensywnie poławiana i poszukiwana na rynku. Ma charakterystyczne zielone ości i uchodzi za przysmak, zwłaszcza po usmażeniu lub uwędzeniu. W wielu domach na Kaszubach znajdują się wędzarnie, w których gospodarze wędzą na własny użytek złowione lub zakupione ryby. Kaszubskich potraw rybnych jest wiele, są też i takie, których nie spotkamy w innych regionach Polski, np. pierogi z nadzieniem rybnym, smażona ikra czy smażone wątróbki dorszowe. Z węgorza przyrządzana jest zupa à la flaczki; miejscowy rarytas, choć dla niektórych nie do przełknięcia.

Owoce suszone

Kaszubskie gospodynie zawsze słynęły z zapobiegliwości. Suszone owoce z własnych ogrodów i suszone grzyby z okolicznych lasów do dziś zajmują poczesne miejsce w kaszubskiej kuchni, choć kiedyś spełniały ważną funkcję odżywczą, zwłaszcza w okresach, kiedy na polu było pusto, a w spiżarniach kończyły się zapasy. Dziś sztandarowym daniem kuchni kaszubskiej, podawanym przede wszystkim na wieczerzę wigilijną, jest zupa brzadowa. Brzad to w języku kaszubskim właśnie suszone owoce.

Składniki: 
po 30 g suszonych jabłek, gruszek, śliwek, wiśni, 
100 g ugotowanych grzybów suszonych (wodę z gotowania zachowujemy), 
1 łyżka miodu, 
50 ml śmietany, 
1 jajko, 
sól, pieprz.

Wykonanie: 
Owoce tniemy w paseczki, wrzucamy do 1 litra ciepłej wody, zagotowujemy. 
Dodajemy ugotowane i drobno pocięte grzyby, łyżkę miodu, dolewamy przecedzoną przez płótno wodę z gotowania grzybów. 
Razem gotujemy około 30 minut na wolnym ogniu. W miseczce rozbijamy jajko, mieszamy ze śmietaną i hartujemy zupą. 
Wyłączamy gaz pod garnkiem, wlewamy do zupy zaprawę z jajka i śmietany, doprawiamy solą i pieprzem, dokładnie mieszamy. 
Od razu podajemy.

Mięso i drób

Kaszubska kuchnia obfituje w potrawy z drobiu, wśród którego najczęściej używa się mięsa z kury, gęsi i mulardy. Mularda jest krzyżówką kaczki z gęsią. Tuszka tej hybrydy zawiera znacznie więcej mięsa niż tuszka kaczki, a mniej niż gęsi. Skóra mulardy jest cienka, a tłuszczu pod nią jest niewiele. Wątróbka mulardy jest większa i delikatniejsza od kaczej, podobnie delikatne jest mięso po upieczeniu. Kaczkogęś przyrządza się tak jak kaczkę, faszerowaną jabłkami i pieczoną w piekarniku. W sklepie jest nie do kupienia, trzeba szukać w prywatnych gospodarstwach. Tuszka kosztuje około 20 zł za kilogram.

Na kaczych i gęsich szkieletach, podrobach i skrzydełkach gotuje się zupę z brukwi. Niegdyś brukiew jadana była głównie przez biedotę i tak właśnie do dziś kojarzy się wielu mieszkańcom Kaszub, dlatego przyrządzana jest dość rzadko, aczkolwiek dobrze doprawiona i pozbawiona nadmiaru tłuszczu jest smakowita.

Z tłustej, wiejskiej kury kaszubskie gospodynie gotują rosół z dużą ilością warzyw. Natomiast mięso z rosołu jest doskonałym surowcem do przygotowania potrawy o nazwie frekase (frykas). Przypomina ona kurczaka w potrawce. Na bazie rosołu i mleka przyrządza się biały sos zasmażany mąką, osobno gotuje się ryż, a smak sosowi nadaje sok z agrestu i cytryny.

Kaszubi uwielbiają wieprzową golonkę. Danie to jest pracochłonne, dlatego podawane jest w zasadzie w dni świąteczne. Golonkę najpierw gotuje się do miękkości, a następnie zapieka z dodatkiem przypraw tak, aby skórka była cienka i chrupiąca. Do golonki obowiązkowym dodatkiem są ziemniaki gotowane oraz zasmażana kiszona kapusta. Odmianą golonki po kaszubsku jest zasmażona po ugotowaniu wprost w kapuście.

Różne różności

Bardzo popularnym daniem na Kaszubach są plindze, czyli placki ziemniaczane. Podaje się je na słono, wtedy do ciasta ściera się cebulę i dodaje pieprz, albo na słodko ze śmietaną, cukrem lub konfiturami. Często jada się pieczony w domu chleb z domowym smalcem z dodatkiem skwarek i kiszonym ogórkiem. Znany i lubiany jest solony śledź podawany z ziemniakami w mundurkach na ciepło, ziemniaki zasmażane na boczku, serwowane z maślanką i kapuśniak.

Słodkości na Kaszubach nieodmiennie kojarzą się z ciastem drożdżowym. Tradycyjnym kaszubskim deserem są ruchanki. Jest to rodzaj racuchów smażonych z dodatkiem jabłka.

Składniki: 
300 g mąki pszennej,
400 ml mleka,
2 jajka,
40 g masła,
1 łyżka cukru,
25 g świeżych drożdży,
½ łyżeczki soli,
2 twarde jabłka.

Wykonanie:
Mleko podgrzewamy, aby było lekko ciepłe. Masło stapiamy w rondelku.
Mąkę, sól i jajka mieszamy w misce, dolewamy 300 ml mleka i stopione masło, a do pozostałych 100 ml dodajemy cukier i drożdże, dobrze mieszamy.
Kiedy drożdże „ruszą”, mieszamy z ciastem i odstawiamy w ciepłe miejsce, aby wyrosło.
W tym czasie obieramy i kroimy na małe kawałki jabłka.
Na patelni rozgrzewamy klarowane masło (niektórzy smażą na oleju, ale na maśle są smaczniejsze),
jabłka wrzucamy do ciasta i smażymy placuszki na rumiano z obu stron.
Odsączamy z nadmiaru tłuszczu na papierowym ręczniku i podajemy z dodatkiem kwaśnej śmietany i cukru pudru.
Autor: Julia Piwowarczyk, dietetyk w firmie Wygodna Dieta.

Może Ciebie również zainteresować:

Zaklęte w piosenkach: Folklor polski jako źródło inspiracji muzycznej
Folklor polski jest niezwykle bogaty i różnorodny. To skarb, który przechowuje tradycje, historie i ducha naszego narodu. Od wieków pieśni, tańce i melodie przekazywane są z pokolenia na pokolen...
Odkrywaj folklor: Fascynujące tradycje i tańce z różnych regionów świata
Każdy region świata ma swoje unikalne tradycje, kultury i dziedzictwo. Jednym z najbardziej fascynujących aspektów tych różnorodności jest folklor, który obejmuje tradycje muzyczne, taneczne i h...
10 polecanych miejsc na wyjazd w niedzielę na Pomorzu
Jeśli szukasz pomysłu na ciekawy i aktywny wyjazd w niedzielę na Pomorzu, mam dla ciebie kilka propozycji. Pomorskie to region pełen atrakcji, zabytków i pięknej przyrody. Niezależnie od tego, czy lu...
Bałkańskie melodie - "Ederlezi"
"Ederlezi" to popularna tradycyjna pieśń ludowa mniejszości romskiej na Bałkanach.Piosenka ma swoją nazwę od Ederlezi - wiosennego święta z okazji powrotu wiosny, świętowanego szczególnie przez R...
Czardasz - taniec węgierski
Csárdás, Czardasz - to tradycyjny węgierski taniec ludowy, którego nazwa pochodzi od csárda (starego węgierskiego terminu dla tawerny). Powstał na Węgrzech i został spopularyzowany przez zespoły muzy...
Dożynki - święto zakończenia żniw
Dożynki, nazywane także obżynkami, okrężnem lub wieńcowinami, to ludowe święto związane z zakończeniem żniw. Żniwa to okres wyjątkowo ważny dla ludzi na wsi. Od tego, ile plonów zbiorą, zależało ich ...
Noc Świętojańska
Noc Kupały, nazywana też nocą kupalną, kupalnocką, kupałą, Sobótką, Nocą Świętojańską, to słowiańskie święto związane z letnim przesileniem Słońca. Jest ono obchodzone w czasie najkrótszej nocy w rok...
Polska rzeźba ludowa
Polska rzeźba ludowa to dziedzina sztuki ludowej, która rozwijała się na ziemiach polskich wśród niższych warstw społeczeństwa od końca średniowiecza do połowy XX wieku.Figuralna rzeźba religijna...

3 Comments

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *