sobota, 10 czerwca

Bałkańskie melodie – “Ederlezi”

Ederlezi” to popularna tradycyjna pieśń ludowa mniejszości romskiej na Bałkanach.

Piosenka ma swoją nazwę od Ederlezi – wiosennego święta z okazji powrotu wiosny, świętowanego szczególnie przez Romów na Bałkanach i w innych miejscach na całym świecie. Ederlezi to romska nazwa bułgarskiego, macedońskiego i serbskiego święta świętego Jerzego. Obchodzi się 6 maja (około 40 dni po równonocy wiosennej). Różne nazwy na Bałkanach (Herdeljez, Erdelezi) są odmianami tureckiego Hıdırellez, święta sygnalizującego początek wiosny, występującego tego samego dnia.

Wersje

Piosenka została wydana na albumie Bijelo Dugme “Ćiribiribela” w 1988 roku pod tytułem “Đurđevdan” (Dzień Świętego Jerzego). Goran Bregović, lider Bijelo Dugme, napisał teksty w języku serbsko-chorwackim. Później powiedział, że celowo dodał dwa wiersze z albańskiej pieśni ludowej, sprzeciwiając się temu, że “Đurđevdan” jest czasem postrzegany jako pieśń nacjonalistyczna. Bregović nagrał także wersję z greckimi tekstami, zatytułowaną “Tou Ai Giorgi”, z greckim piosenkarzem Alkistisem Protopsaltim w 1991 roku. Greckie słowa przypisuje się Lina Nikolakopoulou. W końcu wraz z polską piosenkarką Kayah nagrał także wersję z polskimi tekstami, zatytułowaną “Nie ma, nie ma Ciebie”.

Turecka piosenkarka Sezen Aksu wydała piosenkę na albumie zatytułowanym Düğün ve Cenaze z tureckimi tekstami (“Hıdrellez “) w 1997 roku. Teksty zostały zaadaptowane przez Sezen Aksu i Pakize Barışta. Bośniacka wersja została wydana przez folk-punkową grupę muzyczną No Smoking Orchestra, na ich albumie z 2007 roku “Time of the Gypsies, Punk Opera”. Wersja beatbox / trip została wydana przez francuski zespół “Plume Tribu” na ich albumie “Le Chainon Manquant” w 2010 roku.

Ederlezi w kulturze popularnej

Wersja Gorana Bregovicia pod tytułem “Ederlezi (Scena Djurdjevdana Na Rijeci)” została wykorzystana w filmie Emira Kusturicy “Czas z Cyganów”, dzięki któremu piosenka stała się sławna. Wykonała ją macedońska wokalistka Vaska Jankovska, której wyjątkowy głos przyczynił się do jej sukcesu.

“Ederlezi (Scena Djurdjevdana Na Rijeci)” pojawił się także w filmie Borat, choć nie ma on związku z autentyczną muzyką Kazachstanu. Tekst w języku serbskim oznacza: “Scena Đurđevdana na rzece” – to opis sceny z filmu Đurđevdańskiego święta na rzece w filmie “Czas Cyganów”, w którym ta piosenka została użyta.

Wersja z filmu “Czas Cyganów”

Album “Makyaj Odası Şarkıları” Özgü Namal

Wersja polskiego zespołu Tekla Klebetnica

Może Ciebie również zainteresować:

Zaklęte w piosenkach: Folklor polski jako źródło inspiracji muzycznej
Folklor polski jest niezwykle bogaty i różnorodny. To skarb, który przechowuje tradycje, historie i ducha naszego narodu. Od wieków pieśni, tańce i melodie przekazywane są z pokolenia na pokolen...
Odkrywaj folklor: Fascynujące tradycje i tańce z różnych regionów świata
Każdy region świata ma swoje unikalne tradycje, kultury i dziedzictwo. Jednym z najbardziej fascynujących aspektów tych różnorodności jest folklor, który obejmuje tradycje muzyczne, taneczne i h...
Czardasz - taniec węgierski
Csárdás, Czardasz - to tradycyjny węgierski taniec ludowy, którego nazwa pochodzi od csárda (starego węgierskiego terminu dla tawerny). Powstał na Węgrzech i został spopularyzowany przez zespoły muzy...
Dożynki - święto zakończenia żniw
Dożynki, nazywane także obżynkami, okrężnem lub wieńcowinami, to ludowe święto związane z zakończeniem żniw. Żniwa to okres wyjątkowo ważny dla ludzi na wsi. Od tego, ile plonów zbiorą, zależało ich ...
Noc Świętojańska
Noc Kupały, nazywana też nocą kupalną, kupalnocką, kupałą, Sobótką, Nocą Świętojańską, to słowiańskie święto związane z letnim przesileniem Słońca. Jest ono obchodzone w czasie najkrótszej nocy w rok...
Polska rzeźba ludowa
Polska rzeźba ludowa to dziedzina sztuki ludowej, która rozwijała się na ziemiach polskich wśród niższych warstw społeczeństwa od końca średniowiecza do połowy XX wieku.Figuralna rzeźba religijna...
Południca – słowiański demon
W polskiej kulturze ludowej była obecna wiara w istnienie demonów, kojarzonych ze zjawiskami atmosferycznymi, przyrodniczymi, czy dotyczącymi życia społecznego.PołudniceWedług wierzeń słowiań...
Burczybas - prosty instrument na trzy osoby
W poprzednim wpisie mogliście poznać diabelskie skrzypce. Dziś przyszła kolej na kolejny instrument, który dawniej służył do celów obrzędowych, a obecnie zwykle towarzyszy kapelom i zespołom kaszubsk...

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *