Każdy, kto uczestniczył w studniówce, miał okazję zatańczyć poloneza. Z pewnością dla wielu z Was była to pierwsza i jedyna okazja, aby mieć bezpośredni kontakt z polskimi tańcami narodowymi. Mam nadzieję, że po zaprezentowaniu kolejnych tańców się to zmieni. Dziś przybliżę Wam, jak jest tańczony polonez.
Polonez – taniec polski
Nazwa “polonez” prawdopodobnie pojawiła się w latach trzydziestych XVIII wieku, jako spolszczenie francuskiego polonaise – czyli polski (związany z Polską), a w domyśle taniec polski. W różnych regionach miał swoje własne nazwy, m.in. chodzony, pieszy, łażony, powolny.
Jest to reprezentacyjny polski taniec narodowy, od lat tańczony podczas ważnych uroczystości, najczęściej na rozpoczęcie balów (głównie studniówek). Dawniej stanowił element ceremoniału dworskiego na dworach królów polskich, będąc paradą szlachty przed monarchą.
Kroki i postawa
Poloneza tańczy się spokojnie, płynnie. Dynamika jednak jest w nim nieraz widoczna, szczególnie podczas zmiany figur, do których zaliczamy np. ustawienie czwórkami, spiralę, mijankę tunel czy taniec w kole.
Krok jest posuwisty. Pierwszy jest wykonywany na lekko ugiętej nodze, przy jednoczesnym wysunięciu drugiej do przodu. Dwa kolejne kroki są krótsze, a po nich wykonujemy ponownie wydłużony, tym razem zmieniając nogę uginaną i wysuwaną do przodu. Każdy krok powinien być stawiany od palców. Stawanie najpierw na pięcie nie jest poprawne i – co tu dużo pisać – wygląda brzydko i nie jest odpowiednie do dostojeństwa, z jakim powinien być tańczony polonez.
Z racji charakteru tańca, przez większość czasu trzymamy postawę wyprostowaną. Wyjątkiem są niektóre figury, np. tunel, kiedy część par przechodzi zgięta pod uniesionymi rękami pozostałych.
Ręce partnerów są przez praktycznie cały czas złączone. Podstawowym chwytem jest trzymanie się za wyciągnięte do przodu ręce – prawej partnera i lewej partnerki. Ręce lekko opadają w dół. Tancerz podtrzymuje dłoń partnerki.
Innym ustawieniem jest podtrzymywanie przez partnera wyciągniętą do przodu lewą ręką, lewej ręki partnerki. Prawa ręka tancerki jest odsunięta lekko od tułowia, natomiast tancerz swoją prawą rękę trzyma lekko ugiętą w łokciu za plecami partnerki, za wysokości jej głowy lub jest uniesiona powyżej w skos.
Ręce zewnętrzne są zwykle swobodnie opuszczone. Dopuszcza się, aby partnerka prawą ręką trzymała lekko suknię, natomiast tancerz może lewą rękę oprzeć ma biodrze, przy czym częściej ręka jest opuszczona wzdłuż tułowia.
Figury
Najczęściej wykorzystywany jest korowód, czyli ustawienie par jedna za drugą. Mogą one poruszać się po kole w obie strony, po liniach do przodu, do tyłu i na boki. W czasie zmiany figur stosuje się często zmianę sposobów ujęć partnerów. W trakcie, jak i na zakończenie tańca, praktykuje się wzajemne ukłony tancerzy.
Najpopularniejsza figura to korowód – tancerze ustawiają się w pary jedna za drugą. Tancerz podaje tancerce prawą dłoń, na którą ta kładzie swoją lewą dłoń. Połączone w ten sposób ręce tancerze wysuwają nieco do przodu, uginając lekko ramiona. Sylwetki tańczących muszą być wyprostowane, a głowy dumnie wzniesione. Częstym elementem w czasie całego układu tanecznego jest wzajemny ukłon tancerzy.
Jak się tańczy poloneza? Zobaczcie na poniższym filmiku, wykonanym podczas XXXIX Ogólnopolskiego Turnieju Tańca Towarzyskiego o puchar prof. Mariana Wieczystego. Muzykę z pewnością każdy rozpozna – jest to polonez Wojciecha Kilara, który został skomponowany do filmu “Pan Tadeusz”.
Na koniec zachęcam do zapoznania się z filmowym instruktażem nauki poloneza:
http://www.tance.edu.pl/pl/lessons/show/dance/717
Komentuje Jan Łosakiewicz – m.in. sędzia w turniejach tańca narodowego w formie towarzyskiej, od 1985 r. związany z zespołem “Warszawianka”.
