sobota, 10 czerwca

Uczymy się kaszubskiego #4

Na poprzedniej lekcji poznaliśmy cyfry i liczby kaszubskie. Dziś przedstawię kaszubskie nazwy dni tygodnia, miesięcy i pór roku.

Dni tygodnia po kaszubsku

Dni tygodnia w języku kaszubskim przypominają swoje odpowiedniki w języku polskim:

poniedziałek – pòniedzôłk
wtorek – wtórk
środa – strzoda
czwartek – czwiôrtk
piątek – piątk
sobota – sobòta
niedziela – niedzela

Miesiące

W nazwach miesięcy już nie ma tak łatwo. Najbardziej podobne nazwy są w przypadku maja, czerwca i listopada. W pozostałych miesiącach mamy już do zapamiętania nazwy bardziej się różniące od tych, które znamy:

styczeń – stëcznik
luty – gromicznik
marzec – strëmiannik
kwiecień – łżëkwiôt
maj – môj
czerwiec – czerwińc
lipiec – lëpińc
sierpień – zélnik
wrzesień – séwnik
październik – rujan
listopad – lëstopadnik, smùtan
grudzień – gòdnik

Pory roku

wiosna – zymk
lato – lato
jesień – jeséń
zima – zëma

Chtërnô je terô gòdzëna?

Znając liczebniki powinniśmy również poznać ich odmianę, aby móc zapytać Kaszuba o godzinę (lub powiedzieć mu aktualny czas). Wiertel to kwadrans, a poszczególne liczebniki odmieniamy w następujący sposób:

1 – jeden – pierszi – piersza
2 – dwa – drëdżi – drëgô
3 – trzë – trzecy – trzecô
4 – sztërë – czwiôrti – czwiôrtô
5 – piãc – piąti – piątô
6 – szesc – szósti – szóstô
7 – sétmë – sódmi – sódmô
8 – òsmë – òsmi – òsmô
9 – dzewiãc – dzewiąti – dzewiątô
10 – dzesãc – dzesąti – dzesątô
11 – jedenôsce – jedenôsti – jedenôstô
12 – dwanôsce – dwanôsti – dwanôstô
13 – trzënôsce – trzënôsti – trzënôstô
14 – sztërnôsce – sztërnôsti – sztërnôstô
15 – piãtnôsce – piãtnôsti – piãtnôstô
16 – szestnôsce – szestnôsti – szestnôstô
17 – sétmënôsce – sétmënôsti – sétmënôstô
18 – òsmënôsce – òsmënôsti – òsmënôstô
19 – dzewiãtnôsce – dzewiãtnôsti – dzewiãcnôstô
20 – dwadzesca – dwadzesti – dwadzestô
21 – dwadzesca jeden – dwadzesti pierszi – dwadzestô pierszô
22 – dwadzesca dwa  – dwadzesti drëdżi – dwadzestô drëgô
23 – dwadzesca trzë  – dwadzesti trzecy – dwadzestô trzecô
24 – dwadzesca sztërë – dwadzesti czwiôrti – dwadzestô czwiôrtô
25 – dwadzesca piãc – dwadzesti piąti – dwadzestô piątô
26 – dwadzesca szesc – dwadzesti szósti – dwadzestô szóstô
27 – dwadzesca sétmë – dwadzesti sódmi – dwadzestô sódmô
28 – dwadzesca òsmë – dwadzesti òsmi – dwadzestô òsmô
29 – dwadzesca dzewiãc – dwadzesti dzewiąti – dwadzestô dzewiątô
30 – trzëdzescë – trzëdzesti – trzëdzestô
31 – trzëdzescë jeden – trzëdzesti pierszi – trzëdzestô pierszô

Podawanie czasu

W języku kaszubskim czas podajemy w systemie 24-godzinnym. Zdarza się również, że czas podawany jest przy użyciu tylko pierwszych dwunastu liczebników. Wtedy godziny popołudniowe od 13 podajemy dodając “pò półniém”, a w porze wieczornej dodajemy “wieczór”.

5:00 – To je piątô

17:00 – To je piątô pò półniém.

10:40 – To je dwadzesce do jedenosti.

22:40 – To je dwadzesce do dwadzesti trzeci. / To je dzesątô sztërdzesce wieczór.

Zobacz również pozostałe lekcje języka kaszubskiego:

Może Ciebie również zainteresować:

Zaklęte w piosenkach: Folklor polski jako źródło inspiracji muzycznej
Folklor polski jest niezwykle bogaty i różnorodny. To skarb, który przechowuje tradycje, historie i ducha naszego narodu. Od wieków pieśni, tańce i melodie przekazywane są z pokolenia na pokolen...
Odkrywaj folklor: Fascynujące tradycje i tańce z różnych regionów świata
Każdy region świata ma swoje unikalne tradycje, kultury i dziedzictwo. Jednym z najbardziej fascynujących aspektów tych różnorodności jest folklor, który obejmuje tradycje muzyczne, taneczne i h...
10 polecanych miejsc na wyjazd w niedzielę na Pomorzu
Jeśli szukasz pomysłu na ciekawy i aktywny wyjazd w niedzielę na Pomorzu, mam dla ciebie kilka propozycji. Pomorskie to region pełen atrakcji, zabytków i pięknej przyrody. Niezależnie od tego, czy lu...
Bałkańskie melodie - "Ederlezi"
"Ederlezi" to popularna tradycyjna pieśń ludowa mniejszości romskiej na Bałkanach.Piosenka ma swoją nazwę od Ederlezi - wiosennego święta z okazji powrotu wiosny, świętowanego szczególnie przez R...
Czardasz - taniec węgierski
Csárdás, Czardasz - to tradycyjny węgierski taniec ludowy, którego nazwa pochodzi od csárda (starego węgierskiego terminu dla tawerny). Powstał na Węgrzech i został spopularyzowany przez zespoły muzy...
Dożynki - święto zakończenia żniw
Dożynki, nazywane także obżynkami, okrężnem lub wieńcowinami, to ludowe święto związane z zakończeniem żniw. Żniwa to okres wyjątkowo ważny dla ludzi na wsi. Od tego, ile plonów zbiorą, zależało ich ...
Noc Świętojańska
Noc Kupały, nazywana też nocą kupalną, kupalnocką, kupałą, Sobótką, Nocą Świętojańską, to słowiańskie święto związane z letnim przesileniem Słońca. Jest ono obchodzone w czasie najkrótszej nocy w rok...
Polska rzeźba ludowa
Polska rzeźba ludowa to dziedzina sztuki ludowej, która rozwijała się na ziemiach polskich wśród niższych warstw społeczeństwa od końca średniowiecza do połowy XX wieku.Figuralna rzeźba religijna...

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *