Oberek - żywiołowy, ognisty polski taniec narodowy

Oberek nie bez powodu jest moim ulubionym tańcem narodowym. Cechuje się szybkim tempem, efektownymi figurami, sporą dozą improwizacji. Popisowe figury podkreślają umiejętności i sprawność tancerzy, a towarzyszy im skoczna, pełna życia muzyka.

Oberek, obertas, obyrtany

Oberek wywodzi się z Mazowsza. Nazwa tańca pochodzi od obracania się. Tańcowi towarzyszyły często przyśpiewki, okrzyki i przytupy. Inne nazwy tego tańca to „obertas”, „obyrtany”, „dłobny”, „okrągły”, „owijok” (w Sieradzkiem), „zawijacz”.

Oberek był popularny na wsiach w wielu regionach Polski, szczególnie na Mazowszu i Radomszczyźnie. Zwykle był tańczony podczas wesel i zabaw, jednak zwyczaj ten zaczął zanikać w II połowie XX wieku. Obecnie rzadko można spotkać się z tańczeniem go na weselach (o ile kapela posiada go w swoim reperturze) i to najczęściej przez starsze pary.

Oberek charakteryzuje się stosowaniem licznych elementów ozdobnych w krokach, ujęciach i gestach rąk. W formie narodowej jest wzorowany na wiejskich tańcach z terenu Mazowsza.

Taniec dla par

Oberek tańczony jest w parach. Prowadzącym jest tancerz, którego zadaniem jest wykonywanie popisowych figur, jak skoki czy przyklęki. Tancerka często musi wspierać partnera, aby mógł wykonać co bardziej finezyjne figury. W oberku pary poruszają się szybko, często obracają w miejscu lub wirują po przestrzeni.

Kobieta tańczy przez cały czas krokiem zasadniczym. Partner urozmaica taniec poprzez wplatanie mocniejszych stąpnięć, przytupów (tzw. „trójki” i „piątki”), przysiadów, przykuców lub hołubców.

Dawniej popis w oberku polegał zwłaszcza na wytrwałym wirowaniu po kole („po ścianach”) w dwie („ze słońcem” i „pod słońce”) lub cztery strony (jak wyżej, tylko partnerzy trzymają się odwrotnie). Najwytrwalsi tancerze zakładali się z muzykami, kto dłużej wytrzyma. Potrafili tańczyć bez przerwy ponad pół godziny, tylko zmieniając w tym czasie partnerki.

Na koniec dwa filmiki pokazujące, jak się tańczy oberka. W pierwszym możemy zobaczyć oberek łowicki w wykonaniu Zespołu Pieśni i Tańca “Śląsk”. Widać tutaj akrobatyczne figury, jakie można spotkać w oberku. Drugi film to fragment IX Mistrzostw Polski w Tańcach Polskich MAZUR z 2009 r.

https://www.youtube.com/watch?v=7Jwan6tgtt8